Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn đó là với con người, còn với chiến kê gà đá thì đôi mắt là dấu hiệu để nhận biết đâu là một linh kê, một kinh kê.
Mắt gà:giác quan bất lộ.
Con mắt là nơi biểu lộ tính khí của con gà nhiều nhất. Nó gan lì, hung hăng và tài ba là dường nào, cũng đều nhận thấy từ nơi con mắt.
Tiền khởi nhìn con mắt phải sâu, đừng sâu hoắm khiến con gà chậm chạp. Mắt bằng ngang, không sâu chẳng lồi, gà ấy có bản tánh hiền lành, nhát đòn. Nếu mắt lồi, không tốt, dễ đuối, nhát. Mắt gà tốt thường có viền đen chung quanh mí, tròn và con ngươi phải tròn như hạt trai, con ngươi đen, thật tròn, nhỏ mới linh động, thế mới đúng câu “giác tâm nhị tiểu” của Lê Văn Duyệt. Trong mắt có nhiều màu sắc khác nhau.
1/ NHỮNG MÀU MẮT NÊN CHƠI.
– Trắng dã:tính khí lỳ lợm, gan dạ, đòn độc.
– Trắng ngà:cũng tốt nhưng kém hơn màu trắng dã.
– Bạc:lanh lẹ, linh động.
– Vàng thau:hung hăng, dữ tợn, lỳ lợm.
– Vàng đất đốm đen:gọi là mắt rắn hổ, nếu mí mắt bằng ngang, gọi chung là “mắt ếch” (mí mắt không cong theo vòng tròn của mắt).
– Mắt ếch:màu nâu có đốm đen hoặc nâu huyền, gà lỳ lợm.
– Mắt sao:tựa như mắt bạc và xám.
– Mắt hạt cau:mắt trắng, hoặc đỏ hay xám hoặc vàng, có tủa ra chỉ hồng, dữ dằn.
– Mắt lửa:mắt màu đỏ tía như lửa, gan dạ, hung hăng.
– Mắt xanh:có màu xanh nhạt, nhìn xa tựa như mắt trắng, gà có tài.
2/ NHỮNG MÀU MẮT CHẲNG NÊN CHƠI
– Mắt đen thui:còn gọi là “mắt cá lóc”, nhát, dễ chạy bậy.
– Mắt đỏ nhạt:nếu hơi lồi thì gọi là “mắt ốc cao”.
– Mắt vàng:yếu.
– Mắt xám:thường.
+ Nếu là loại nhạn, chuối, ô bông, bông nhạn, bướm, xám gạch, ngũ sắc, xám tro, mà có những màu mắt kể trên thì khôn, xứng tướng.
+ Nếu mà có đôi chân trắng (những màu mắt kể trên) sẽ không tốt. Ngoại trừ mắt hạt cau dung được.
Nếu là loại: điều, ó, ô, xám, khét, ngũ sắc, ô điều, và có những màu sắc trên chơi mới quý.
– Cặp mắt trắng, đôi chân trắng, cái mỏ trắng, nếu là: ô, ô điều, điều xám, đều là gà tốt.
– Gà có chân xanh mắt bạc, vàng thau, tốt.
– Gà ô chân xanh hoặc đen, nên có những mắt trắng hoặc những màu nên chơi.
( chung quy chỉ nên dung những màu mắt kể trên).
Nếu gà có mỗi mắt một màu khác nhau, gà này tuy khá nhưng không nên chơi, vì nó kém bền, không đúng cách, thuận một bên, dễ mù.
Còn gà có hai màu, nhợt nhạt ở một bên mắt, gà ấy yếu, bở sức, đòn thường.
Loại gà “đổi màu” theo cảnh vật xung quanh, gà này có tài, nhưng nhát gan (lúc màu này lúc màu nọ).
– Độc long là gà từ trứng sinh ra chỉ có một mắt (quí tướng) thuộc loại gà hay.
– Bổ túc cho mắt, mí mắt phải mỏng, để mở ra khép lại dễ dàng, dễ cảm kích hơn.